दोहोरी प्रतिष्ठानको भेगिय विभेद विरुद्धमा गायक सरोज लामिछाने ः मुग्लिन भन्दा पारिको मात्रै कलाकार हुन् त ?
लोक तथा दोहोरी गायक तथा सर्जक सरोज लामिछानेले राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठानको कार्यशैली प्रति असन्तुष्टि जनाउनुभएको छ । लामिछानेले सामाजिक संजाल फेसबुक मार्फत मध्यपश्चिम भन्दा अन्य क्षेत्रका कलाकार असक्षमको लिस्टमा परेको हो भन्दै प्रश्न गर्नुभएको छ । १० बर्ष भन्दा अघि देखी गित संगीतकै क्षेत्रमा निरन्तर लागिरहनु भएका लामिछाने राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान नेपाल उपत्यका समन्वय समिति बानेश्वर कोटेश्वर समितिको सचिव समेत हुनुहुन्छ । सिन्धुपाल्चोकमा जन्मिनुभएका लामिछानेको गितले दर्शक र स्रोताहरुको मन समेत जितेको छ । गायक मात्र नभएर कुशल संचारकर्मि समेत रहनुभएका लामिछानेले काँठ क्षेत्रको साख जोगाउन लामोसमय देखि मिहेनत गर्दै आउनुभएको छ । लामिछानेले राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान नेपाल निष्पक्ष र सामाजिक संस्था हुनुपर्ने आफ्नो भनाइ रहेको स्पष्ट पार्नुभएको छ । उहाँले सामाजिक संस्थामा बस्ने फाईदाका लागी नभएको तर भोलिको दिनमा उत्पादन हुने धेरै कलाकारहरुको थोरै भएपनि भविश्य सुनिश्चित हुनेगरि प्रतिष्ठानले काम गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ । उहाँले कलाकार हरुको हितका लागी निष्पक्ष ढंगले काम गर्छ, साथ र सहयोग गर्छ भन्ने उदेश्यलेनै प्रतिष्ठानमा लागेको स्पष्ट पार्नुभएको छ । उहाँले आठौँ संस्करण सम्म आइपुग्दा ,मध्यपश्चिमका बाहेक सधैँ अरु क्षेत्रका कलाकारहरु नगन्य अर्थात् असक्षम कलाकार हरुको लिस्टमा पर्ने रहेछन् भन्ने बुझेको बताउनुभएको छ । मध्यपश्चिम भन्दा अन्य क्षेत्रका गीत सङ्गीत चाहिँ गीत नै हैन रहेछन् ,कलाकार नै हैनन् भन्ने जस्तो भान भएको भन्दै अरूले संस्था र अवार्डको खण्डन र चर्को विरोध गरिरहदा त्यस्तो हैन र छैन भनेर उल्टै सम्झाउने सकारात्मक हुने र धैर्य गर्ने हामी आज आँफैलाई प्रस्ट हुने गरी छर्लङ्ग पारिदिएको लामिछानेले उल्लेख गर्नुभएको छ । कोहि नियत, विबेकता र अज्ञानताको पनि पराकाष्ठा भएको भन्दै उहाँले यस विषयमा गहन विश्लेषण र समीक्षा गर्नुपर्ने माग गर्नुभएको छ ।
“मुग्लिन वारी र पारीको जस्तो विभेद के साँच्चै भएकै हो त ? के हामी भ्रम मै परिरहेका नै छौँ त ? के सीमित मान्छेले मात्रै चलाईरहेको छ त ? हो संस्थागत काम हो,विवाद रहित बनाउन गाह्रो छ ,जस् पाउने काम त पटक्कै हैन म पनि ,बुझ्छु“लामिछानेले लेख्नुभएको छ ।
“संस्थागत भएपछि समावेशी पनि हुनुपर्छ हैन र ? खासमा हामीले दोहोरी प्रतिष्ठानको अवार्ड त के आशा गरौँला भैगो, बरु यो उत्कृष्ट ५ सम्म पर्नका लागि पनि कस्तो खालको कलाकारिता गर्नुपर्छ होला ? के उसोभए पाल्पा ,तनहुँ,स्याङ्जा,गोरखा ,वरिपरी नै जन्मिनु पर्ने हो त ? हैन भने के चाहिँ हो त ? ,आज मैले यो नबुझ्ने मनलाई बुझाउन सकिन र यो मनले आँफैलाई धेरै पटक प्रश्न गर्यो, अनि कहाँ सोधु कसलाई भनूँ निकै छट्पटी भयो मनले पटक्कै मानेन,र यो लेख्न बाध्य भए ,यो मेरो विशुद्ध व्यक्तिगत धारणा हो“ लामिछानेले लेख्नुभएको छ । उहाँले आफुलाई चित्त नबुझेको कुरा व्यक्त गर्न पाइने बताउदै यो बिसयमा कुरा उठाउदा के के भोग्न पर्ने हो भोग्न तयार रहेको बताउनुभएको छ ।
“आठौं संस्करण कार्यक्रमको निणर्ायक जर्जहरु चाहिँ को – को हुनुहुन्छ होला ? जसले मध्यपश्चिमाञ्चलका बाहेक अरु क्षेत्रको पाटो त एक आँखाले पनि हेरेन , हेर्न चाहेन, जानेन या मानेन,त्यसैले मलाई उहाँहरू चिन्न मन लाग्यो,र केही कुरा सोध्न मन लाग्यो ,अब यसको चित्तबुझ्दो जवाफ कस्ले दिन्छ होला ?? यस्तो विभेदको अन्त्य कहिले हुन्छ होला?“ लामिछानेले लेख्नु भएको छ । उहाँले मनमा लागेको अनगिन्ती जिज्ञासाको जवाफ पाए मात्र आफ्नो आत्मालाई बुझाउन सक्ने बताउनुभयो । उहाँले आत्मसम्मानमा ठेस लागेका कारण चित्त दुखेको स्पष्ट पार्नुभएको छ ।
प्रतिक्रिया